Hz. Hasan (r.a.) Kimdir?

Hz. Hasan (r.a.) Peygamber (s.a.v.) Efendimiz’in; “Cennet gençlerinin efendisi” diye tanıttığı iki sevgili torunundan biridir. O nur kandili Efendimiz’in neslini günümüze kadar sürdüren, onun şefkat ve merhamet pınarından doyasıya içerek büyüyen bir gençtir.

Halim, selim, cömert, sâkin, vakûr, hakîm bir zât… Müslümanlar arası birliği elde etmeye çalışan sabır ve kerem sahibi bir yiğittir. Râşit halifelerin beşincisidir. Cennet efendilerinin büyüğüdür.

HZ. HASAN’IN (R.A.) HAYATI

Hz. Hasan (r.a.), 625 m. tarihinde 3. hicri yılın Ramazan’ında Medine-i Münevvere’de doğdu. Kulağına bizzat dedesi Resûlullah (s.a.v.) Efendimiz ezan okuyup kamet getirdi. Adını “Hasan” koydu. Doğumunun yedinci gününde “akika kurbanı” kesildi. Sünnet ettirilip saçı kestirildi.. Saçının ağırlığınca gümüş sadaka verilmesi babası Hz. Ali (r.a.) ve annesi Hz. Fâtıma (r.anhâ)’dan istendi.

Hz. Hasan (r.a.) yüz güzelliği yönünden Resûl-i Ekrem (s.a.v.) Efendimize en fazla benzeyen biriydi. Hz. Ebûbekir (r.a.) onu kucağına alır ve “Ey Nebi’ye benzeyen, Ali’ye benzemeyen” diye severdi. Ali Efendimiz de bu söze tebessüm ederdi.

O, Allah rasûlünün terbiyesiyle yetişip büyüdü. Fahr-i Kâinat (s.a.v.) onu çok severdi. Bir gün kardeşi Hüseyin ile dedelerinin huzurunda güreş yapıyorlardı. Efendimiz (s.a.v.) Hz. Hasan’ı teşvik ediyordu. Anneleri Hz. Fâtıma (r.a.) buna dayanamadı ve sevgili babacığına: “Ya Resûlallah! Devamlı Hasan tarafını tutuyorsunuz. Halbuki o büyüktür. Küçüğe yardım etmek lâzım değil mi?” diye serzenişte bulundu. İki Cihan Güneşi Efendimiz (s.a.v.) de: “Yâ Fâtıma! Cebrâil de Hüseyin’e yardım ediyor.” diyerek kızını teselli etti.

PEYGAMBERİMİZİN (S.A.V.) İKİ REYHANI

Hz. Hasan ve Hüseyin (r.a.) Resûl-i Ekrem (s.a.v.) Efendimizin iki reyhanıydı. Onları öpüp koklardı. Onlar da dedelerinin yanından ayrılmazdı. Bir gün Efendimizin huzurunda oynarken Ebû Eyyûb el-Ensârî (r.a.) geldi. Efendimizi torunlarıyla birlikte görünce: “Yâ Resûlallah! Bunları çok mu seviyorsun?” dedi. Efendimiz de: “Nasıl sevmem? Bunlar benim dünya çapında öpüp kokladığım iki reyhanımdır” buyurdu. Hasan ile Hüseyin’i devamlı dizine oturturdu. Onlar da Efendimizin sakalları ile oynardı. Bir gün yine böyle torunlarını dizine almış otururken “Allahım! Ben bu ikisini seviyorum. Sen de bunları sev.” diye onlara duâ etti. Onların isteklerini hemen yerine getirirdi. Sırtına bindirip gezdirirdi. Hatta secdede iken sırtına bindikleri olurdu da yere ininceye kadar kalkmazdı. Bir Defasında Mescidde hutbe okurken Hasan ile Hüseyin’in geldiğini gördü. Yarıda kesip minberden indi. Onları bağrına bastı, sevdi ve tekrar konuşmasına devam etti. Ashâbına Onları görünce dayanamadım buyurdu. Peşinden “Mallarınız ve çocuklarınız sizin için birer imtihan vesilesidir.” (Teğabün Sûresi: 15) âyetini okudu.

“BENİM EHL-İ BEYTİM BUNLARDIR”

Bir gün yine İki Cihan Güneşi efendimiz kızı, damadı ve torunlarıyla birlikte otururken Hz. Ali, Fatıma Hasan ve Hüseyin’i (r.a.) bir örtü içine alıp; “Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden yalnızca günahı gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor.” (Azhab sûresi: 33) âyetini okudu. Sonra “Allah’ım! Benim Ehl-i Beytim bunlardır.” buyurdu.

Hz. Hasan (r.a.) çok cömertti. İki defa her şeyini Allah yolunda infak etti. Allah rızasını kazanmak için malını yoksullere, yoksullara dağıttı. Bir gün yanında bir birinin: “Yâ Rabbi! Bana onbin altın ihsan eyle.” diye yalvarışını duydu. Süratle evine gitti ve adamın istediğini ona gönderdi. Sadaka vermeden edemezdi. Zira vermenin tadını çok iyi bilirdi. Bunun yanında satın aldığı şeylerde sıkı pazarlık yapardı. Mümkün olduğunca ucuz almaya çalışırdı. Bu tavrı etrafındakilerinin dikkatini çekti ve kendilerine: “Binlerce dirhem sadaka veriyorsunuz da bir şey satın alırken niçin uzun pazarlık yapıyorsunuz?” diye soruldu. Hz. Hasan (r.a.) da: “Verdiklerimizi Allah rızası için veriyoruz. Ne kadar çok versek yine Azdır. Lakin alış-verişte aldanmak aklın ve malın noksan olmasıdır.” diyerek hakîmâne bir biçimde yanıt verdi.

Hz. Hasan (r.a.) armağanleşmeyi severdi. Kendisine gelen armağan ye değerinden bi hayli fazla, ziyâdesiyle karşılık verirdi. Hilim, rızâ sabır ve kerem sahibiydi. Birlik ve birliktelik için çalışırdı. Müslümanları parçalamak isteyenlere fırsat vermedi.

KARDEŞ KANI DÖKÜLMESİNİ İSTEMEDİ

O babası Hz. Ali’nin (r.a.) şehit edilmesiyle 661 m. 40 h. senesi Ramazan ayı sonunda halife oldu. Kendisine kırk bin kişi biat etti. Mısır ve Şam ahalisi ise Muâviye’ye biat etmişti. Hilâfetin yedinci ayına girilmesine rağmen iki taraf anlaşamamıştı. Birbirine karşı ordular hazırlayıp harbe karar verilince Hz. Hasan (r.a.) Müslümanları birbirine kırdırmayı muvâfık bulmadı. Kendisi fıtraten hiçbir Müslümana kötülük beslemezdi. Müslüman kanının dökülmesini istemedi. Bunun için hilâfeti Hz. Muâviye’ye bıraktı. Böylelikle hem kan dökülmesine mani oldu, hem de İki Cihan Güneşi Efendimizin (s.a.v.) bir mucizesinin gerçekleşmesine vesile oldu. Hz. Hasan (r.a.) ufak yaşta iken Efendimiz (s.a.v.) ona tasvir ederek: “Bu oğlum Seyyiddir. Ümit ederim ki, Allah Teâlâ onun vasıtasıyla iki tarafın arasını bulur.” buyurmuşlardı.

HZ. HASAN’IN (R.A.) ŞEHADETİ

Hz. Hasan (r.a.) Muâviye (r.a.) ile anlaşmaya vardıktan sonra Medine-i Münevvere’ye yerleşti. Muâviye’den sonra Halife olmasına karar verilmişti. Lakin Muâviye’nin oğlu Yezid bunu içine sindiremedi. Hz. Hasan (r.a.) ile ilgili hiç de iyi düşünemedi. Onun çok evlenip boşanmasını fırsat bildi ve Hz. Hasan (r.a.)’ın hanımı Ca’de binti Eş’as’a vaadlerde bulundu: “Seni tepeden tırnağa altınla süsleyeceğim. Ne kadar mal istersen vereceğim. Seninle evleneceğim.” diyerek onu kendi safına çekti. Ca’de buna aldandı. Hz. Hasan ile ilgili kurulan çirkin plânlar onun eliyle gerçekleştirildi ve Hasan Efendimiz zehirlendi.

Zehrin tesiriyle çok ağır bir biçimde hastalanan Hz. Hasan (r.a.) bu hastalıktan kurtuluşunun zor bulunacağını anladı ve kardeşi Hz. Hüseyin’e dedelerinin yanına defnedilmesi hususunda Hz. Âişe (r.a.)’dan izin istemesini ve olabilecek olmazsa Cennetül-Bakî’da annesinin yanına gömülmesini vasiyyet etti. 670 m. senede vefat etti. Hz. Aişe (r.anha)’nın izin vermesine rağmen fitne korkusundan dolayı vali Mervan bin Hakem ikinci teklifi uygun gördü. Saîd İbni Âs (r.a.)’ın kıldırdığı cenâze namazından sonra Cennetül-Bakî’a annesinin yanına toprağa verildi.

Hz. Hasan’ın (r.a.) onbeş erkek ve sekiz kız evlâdı vardı. Onun soyundan gelenlere “şerif” ünvanı verilmiştir. Onüç hadis-i şerif rivayet etmiştir. Bir tanesi şudur: “Şüpheliyi bırak, şüphe vermeyene bak. Zira gönül (sözde ve işte) doğrudan huzur, yalandan kuşku duyar.” buyurulmuştur.

Kaynak: Mustafa Eriş, Altınoluk Dergisi, Sayı: 181