Açlık sinirinin önüne nasıl geçilir?

Ramazan ayında oruç tutan bireyler beslenme düzenlerinde oldukça önemli değişiklik yaşar. Vücudun uzun süreli açlık ve susuzlukla alışık olmadığı bir düzene geçmesi, bölünen uyku ve nikotin yoksunluğu bedeni bir hayli etkileyebiliyor. Buna benzer etkenler bireylerin gergin ve agresif tavırlar sergilemesine yol açabiliyor. Lakin bu sorunun önüne geçmek olabilecek. İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Ali Kemal Özkan, Ramazan’da bir araya gelen agresif tavırları önlemenin yollarını anlatıyor.

Oruç, insanın bedenine ve nefsine hakim olma bilincinin güçlenmesine ve sınırlarını fark etmesine destek olmasıyla bilinmekte. Lakin bir çok kişi orucun etkileri sebebiyle Ramazan boyunca agresif tutumlar sergileyebiliyor. Bu tavırların önüne geçebilmek için de bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor.

Yeme, içme ve uyku düzenine özen göstermek sinirli olmayı önlemede etkilidir
Bilhassa yaz aylarına denk gelen ve uzun saatler aç kalınan Ramazan dönemlerinde oruç tutan bireylerde sinirli bir ruh hali gözlemleniyor. Bu ruh halini engellemek için ilk kez yeme, içme ve uyku düzenine özen gösterilmelidir. Bunun için de iftar ve sahurda mutlaka yeterli sıvı alınmasına ve doğru gıdaların tüketilmesine dikkat edilmelidir. Sahur zamanları, uykunun bölünmesine yol açar. Bu da ertesi gün çalışmak zorunda olan bireylerin yorgunluk ve dikkat dağınıklığı yaşamalarına ve sinirli bir ruh haline bürünmelerine neden olmaktadır. Böyle psikolojik etkiler yaşamamak için akşam uykuları öne çekilmelidir. İş yoğunluğunun azaltılması ve zamana yayılması da mevcut sorunu çözmeye yol gösterecektır.

Ramazan’a yüklenen anlamın kişi üzerindeki etkisi büyüktür
Her şeyden önce Ramazan ayı açlık, susuzluk veya uykusuzluk sebebi olarak düşünülmemelidir. Aksine dini bir görevi yerine getirmek, insanlarda huzur ve tatmin duygusu yönünden kıymetlidir. İbadetini yerine getirmiş olmanın verdiği huzuru yaşamak, bireylerin endişelarını azaltır, sinirini yatıştırır ve daha sabırlı olmasına yol açar.

Yetersiz sıvı tüketimi bireylerin oruçluyken gergin olmasına neden olabilir
Sıcak Ramazan günlerinde bol sıvı almak normale göre daha fazla önem taşır. Yetersiz su içmek yahut çok tuzlu gıda tüketmek vücudun sıvı elektrolit dengesini bozar. Bu durum başta beyin, böbrekler, kalp ve dolaşım sisteminde mühim sorunlar doğurur. Susuzluk hissi huzursuzluğa ve gerginliğe de neden bulunacağından iftar ve sahur zamanları içinde yeterli sıvı alımına dikkat edilmelidir. Kahve ve çay, diüretik (idrar söktürücü) etkisinden dolayı azaltılmalı, unlu yiyeceklerden de uzak durulmalıdır.

Oruçlu bireyler hipoglisemi kaynaklı hassasiyet, aşırı sinirlilik ve çarpıntı yaşayabilir
Uzun süreli açlıklar sebebiyle bir araya gelen ve aşırı terleme, halsizlik ve hafif baygınlık gibi belirtiler veren hipoglisemi oruçlu bireyleri olumsuz etkileyebiliyor. Kişinin oruçlu iken hipoglisemiye girmesi, beyin hücrelerinin glikoz gereksiniminin yeterince karşılanmamasına, adrenerjik sistemin devreye girmesine ve stres hormonlarının salgılanmasına neden olmaktadır. Bu durum hassasiyet, terleme, aşırı sinirlilik ve çarpıntıya yol açar. Oruç, şeker düzeysinin 50mg/dl altına düşmesi durumunda kesinlikle bozulmalıdır. Düzenli spor alışkanlığı olanların, egzersizlerini oruç saatleri yerine, iftardan 2-3 saat sonra yapmaları daha uygun olacaktır.

Kafein yoksunluğu gerginliği tetikleyebiliyor
Sigara, alkol ve kafein bağımlılığı kişi oruçlu iken kafein yoksunluğu yaşamasına yol açıyor. Bu da dikkat düşmesi, dalgınlık, uykuya meyil, tahammülsüzlük, huzursuzluk ve gerginlik hallerine neden oluyor. Bu nedenle Ramazan öncesi, çay-kahve tüketimini azaltarak vücudu Ramazan’a hazırlamak gerekir. Kafein yoksunluğu bunun bunun yanında araç kullanımında dikkat dağınıklığı ve dalgınlığa neden bulunacağından araç düşük hızda ve kısa sürelerle kullanılmalıdır.

Ramazan’dan önce sigarayı azaltmak sinirlilik sorununu çözebilir
Sigara bağımlısı bireylerde hadiseleri tolere edebilme düzeysi de düşebiliyor. Bu durum, nikotinin sinir sistemi üzerindeki teskin edici tesirinin kalkması ile oluşuyor. Kişi böylece daha sinirli ve hiddetli oluyor. Ramazan öncesi sigarayı bırakmak yahut azaltmak sorunu azaltabilir.

Ramazan’ı daha ılımlı geçirebilmek için;
• İftarda dengeli ve zamana yayarak beslenilmeli,
• Sahur öğünü atlanılmamalı,
• Yeteri miktarda sıvı tüketilmeli,
• Uyku düzeni yeterince sağlanmalı,
• Aşırı egzersiz ve yoğun tempolu çalışmalardan kaçınılmalıdır.