İslam

Ramazan’da Neler Yapılır?

Ramazan’da Neler Yapılır?

Bu paylaşımımızda siz kıymetli okurlarımız için Oruç ile alakalı bilgiler sunmaya çalıştık. Oruç başlıklı konumuzu dikkatli okumanızı öneririz. Yazımızın detayın Oruç ile alakalı geniş bir şekilde bilgilere sahip olacaksınız.

Ramazan ayında neler yapılır? Ramazan’da yapılacak ibadetler nelerdir? Ramazan’da 30 güne, 30 altın tavsiye…

Ramazan’da yapılması önerilen ameller:

1. BÜTÜN AZALARINA ORUÇ TUTTUR

Oruç, içimizdeki nefis canavarını zabt u rabt altına alan ve böylelikle insanın derûnundaki merhamet ve şefkat duygularının inkişâfını sağlayan rûhî bir disiplindir. Orucun Hak katında makbûl olması için mîdenin açlığına ilâveten dil, göz, kulak gibi diğer uzuvlara da oruç tutturulmalıdır.

2. MUHTAÇLARI SEVİNDİR

Ramazan’da yoksul, yetim, kimsesiz, çaresiz, hasta ve muhtaçların gözetilmesi, yüreklerin böyle kimselere uzanması ve onlarla bir gönül birlikteliği yaşanması Ramazan-ı Şerîf’in fazîletini yücelten en mühim müessirlerdendir. Zîrâ bu ibâdetler, yâni ehline verilen zekât ve sadaka gibi amel-i sâlihler, Cenâb-ı Hakk’ın afv ü mağfiretini coşturur. Feyiz ve bereketlere gark eder. Rahmet-i ilâhiyyenin kapılarını aralar. Azâbın yolunu kapatır. İnâyet-i ilâhiyye kapılarını açar.

3. SÜKÛTUNU ARTIR

Oruçlu iken ağza bir şey girmemesine dikkat edildiği gibi ağızdan çıkan her kelimeye de dikkat edilmelidir. Lisânımız rahmet dili olmalı ki kalplere saplanan bir diken olmasın. Gıybet sebebiyle de mânen insan eti yiyerek haramla iftar edilmemelidir. (Hucurât, 12)

4. TEFEKKÜRÜNÜ ARTIR

Allah Teâlâ kullarından, gerek îmânın, gerekse ibâdetlerin yüksek bir şuur ve idrâk içinde tezâhürünü istemektedir. Bu da fakat ilâhî azamet ve kudret akışlarını tefekkür ile olabilecekdür. Tefekkürde derinleşmek ve böylece rûhu inkişâf ettirmek, kulun en mühim mes’ûliyetlerinden biridir. Böylelikle ibâdetlerde huşûya, kalbin rikkat kazanmasına, muâmelâtta nezâkete ve ahlâkta kemâle erebilmek olabilecek olacaktır.

5. ZİKRİNİ ARTIR

Ramazan Ayında Rabbimizi zikretmeye daha çok önem verilmelidir. Âyet-i kerîmede buyrulur: “Kendi kendine, yalvararak ve ürpererek, yüksek olmayan bir sesle, sabah-akşam Rabbini an. Gâfillerden olma!” (el- A’râf, 205) Bu hususta Allâh Resûlü şöyle buyurur: “Allâh’ı sevmenin alâmeti, Allâh Teâlâ’yı zikretmeyi sevmektir.” (Suyûtî, el-Câmiu’s-Sağîr, II, 52)

6. BEŞ VAKİT NAMAZI CAMİDE KIL

Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- cemaatle namaz kılma husûsunda ileri sürülen hiçbir mâzereti kabûl etmemiş, Müslümanların hâllerini ve şartlarını ezâna göre ayarlamalarını istemiştir. Nitekim Abdullâh bin Ümm-i Mektûm -radıyallâhu anh- Resûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’e gelerek: “–Yâ Resûlallâh! Gözlerim görmüyor ve evim de câmiye uzak. Bir kılavuzum var, o da bana yardımcı olmuyor. Namazı evimde kılmama izin verir misiniz?” diye sordu. Efendimiz -aleyhissalâtü vesselâm-: “–Ezânı duyuyor musun?” diye sordu ve “evet” cevâbını alınca: “–Senin için (cemaate gelmemen husûsunda) bir ruhsat bulamıyorum.” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Salât, 46/552)

7. TERAVİH NAMAZI KIL

Ebû Hüreyre’den -radıyallahu anh- rivayet edildiğine göre Resûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu:“Kim Ramazan’ın faziletine inanarak ve sevabını Allah’tan bekleyerek terâvih namazını kılarsa, geçmiş günahları bağışlanır.” (Buhârî, Îmân  37 ; Müslim, Müsâfirîn 173, 174.) Yine Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz buyurur: “Allâh Teâlâ Ramazan’da orucu farz kıldı, ben de (terâvîh) namazını sünnet kıldım.” (İbn-i Mâce, Salât, 173)

8. İFTAR VER

Ramazanda bir oruçluyu iftar ettirmenin ecri büyüktür. İftarı verme hususunda Zeyd İbni Hâlid el-Cühenî’den -radıyallahu anh- rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu: “Kim bir oruçluyu iftar ettirirse, oruçlu kadar sevap kazanır. Oruçlunun sevabından da hiçbir şey eksilmez.” (Tirmizî, Savm 82)

9. UMRE YAP

İmkânı olanlar için Ramazan ayı içinde umre yapmak çok faziletlidir. Nitekim Abdullah İbni Abbâs’tan -radıyallahu anh- rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu: “Ramazan ayında yapılan umre, tam bir hac sayılır, yahut  da benimle birlikte yapılmış bir haccın yerini tutar.” (Buhârî, Umre 4)

Ayrıca Bakınız.  Namazın Vacipleri

10. İFTARİYELİK DAĞIT

Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu: “Kim bu ayda bir oruçluya iftar verirse, bu onun günahlarının bağışlanmasına, Cehennem azâbından kurtulmasına ve kendi mükâfatından hiçbir şey eksilmeden bir oruç tutma sevâbına daha nâil olmasına vesîle olur.” Bunu işiten sahâbîler: “–Ey Allâh’ın Elçisi! Hepimiz bir oruçluyu doyuracak kadar yiyeceğe sahip değiliz.” dediler. Resûlullah Efendimiz bunun üzerine: “–Kim bir oruçluyu bir hurma ile yahut içecek su ile yahut tadımlık bir süt ile iftar ettirirse, Allah ona bu sevâbı verir.”buyurdu. (Ali el-Müttakî, VIII, 477/23714)

11. BİR YETİM SEVİNDİR

Resûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, üç yetim yavrunun gereksinimlerini karşılayan birinin, gecelerini ibadet, gündüzlerini oruçla geçiren ve her şeyini fedâ ederek gece-gündüz Allah yolunda koşan kişi gibi sevap kazanacağını beyan etmiştir. (İbn-i Mâce, Edeb, 6) Yine şöyle buyurmuştur: “Bir kimse, müslümanların içinde bulunan bir yetimi alarak yedirip içirmek üzere evine götürürse, affedilmeyecek bir suç işlemediği takdirde, Allah Teâlâ onu mutlakâ cennete koyar.” (Tirmizî, Birr, 14/1917) “Bir kimse sırf Allah rızâsı için bir yetimin başını okşarsa elinin dokunduğu her saç teline karşılık ona sevap yazılır…” (Ahmed, V, 250)

12. SAHURLARI İHMAL ETME

Hz. Enes’ten rivayet edildiğine göre Resûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu: “Sahur yapınız, zira sahurda bolluk-bereket mevcuttur.” (Buhârî, Savm 20; Müslim, Sıyâm 45)

13. KUR’AN HATMİ YAP

Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, bilhassa Ramazan ayında Kur’ân-ı Kerîm’e daha fazla özen verirdi. Dostu Cebrâil Aleyhisselam ile bu ayda her gece Kur’ân-ı Kerîm’i mukàbele ederlerdi. Vefâtından önceki Ramazan’da ise bu mukàbeleyi iki kere yapmışlardı. (Bkz. Müslim, Fedâil 50.) Resûlullah, Kur’ân-ı Kerîm’i, Cebrâil Aleyhisselam’dan sonra bâzı sahâbîleriyle de mukàbele ederdi. (Ahmed, I, 405)

14. DUANI ARTIR

İbâdetlerin özü olan duâ, kulun benliğinden sıyrılarak Rabbine sığınmasıdır. Allâh ile kul içinde en mühim bir mânevî bağ durumundadır. Bu bağı koparanlar, Hak katındaki değerlerini de zâyi etmiş olurlar. Ramazan ayında bilhassa gecelerde ve oruçlu iken rabbimize yalvarmalı ve ona sığınmalıyız. Nitekim âyet-i kerîmede buyrulur: “(Resûlüm!) De ki: Sizin (kulluk ve) yalvarmanız olmasa, Rabbim size ne diye değer versin?!..” (el-Furkân, 77)

15. İFTAR DAVETİNE GİT

Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-: “Müslümanın Müslüman üzerinde altı hakkı mevcuttur” buyurdu. Ashab’ın bunların neler olduğunu sormaları üzerine şöyle devam etti: “Karşılaştığın zaman ona selâm ver; seni davet ettiği zaman davetine git; senden öğüt istediği zaman ona öğüt ver: aksırdığı zaman “elhamdülillah ” derse yerhamükellah (Allah sana rahmet etsin!) de; hasta olduğu zaman onu ziyaret et, öldüğü zaman cenazesinde bulun.” (Tirmizî, Edeb,1; Nesâî, Cenâiz, 52; İbn Mâce, Cenâiz. 1)

16. TEHECCÜD KIL

Allah Teâlâ, teheccüd namazını Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’e husûsî olarak farz kılmıştır. Bizler de Ramazan-ı Şerif içinde sahura kalktığımızda en az 2 rekat teheccüd namazı kılmaya gayret etmeliyiz. Nitekim âyet-i kerîmede şöyle buyrulur: “Gecenin bir bölümünde da sâdece sana mahsus bir fazlalık olmak üzere Kur’ân ile teheccüd namazı kıl. Umulur ki Rabbin seni Makâm-ı Mahmûda eriştirir.” (el-İsrâ 17/79) Teheccüd namazı ile alakalı Resûlullâh buyurdular: “Gece namazına devam ediniz. Zira bu sizden önceki salihlerin ibadetidir. Çünkü gece ibadeti, Allah’a yakınlık günahlara kefaret olup insanı bedeni hastalıklardan korur ve günahlardan uzaklaştırır.” (Tirmizi, Deavât, 101)

Ayrıca Bakınız.  Diş Fırçası veya Misvak Kullanmak Orucu Bozar mı?

17. İTİKÂFA GİR

İbni Ömer -radıyallahu anh- şöyle dedi: Resûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Ramazan’ın son on gününde i’tikâfa çekilirdi. (Buhârî, İ’tikâf 1, 6; Müslim, İ’tikâf 1-4.) Hz. Ayşe’den rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber vefat edinceye kadar Ramazan’ın son on gününde itikâfa girmiştir. Vefatından sonra eşleri itikâfa girmeye devam ettiler. (Buhârî, İ’tikâf 1; Müslim, İ’tikâf 5.)

18. KÜSLERİ BARIŞTIR

Peygamber Efendimiz’in beyânına göre; pazartesi ve perşembe günleri kulların yaptıkları işler Allah Teâlâ’ya arz edilir. Din kardeşi ile içinde düşmanlık bulunan kişi hâricinde, Allâh’a şirk koşmayan her kulun günahları affedilir. Meleklere; “Şu iki birinin af edilmesini birbirleriyle barışıncaya kadar erteleyin!” diye tembih edilir. (Müslim, Birr, 35-36; Ebû Dâvud, Edeb, 47) İslâm kardeşliğini zedelemenin, Allâh’ın merhametinden mahrum bırakan ağır bir îman zaafı olduğu da, âyet-i kerîmelerde şöyle ifâde buyrulur: “Mü’minler fakat kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin ve Allah’tan korkun ki esirgenesiniz.” (el-Hucurât, 10) “…Siz (gerçek) mü’minler iseniz Allah’tan korkun, (mü’min kardeşleriniz ile) aranızı düzeltin, Allah ve Rasûlü’ne itaat edin.” (el-Enfâl, 1)

19. HER GÜNE BİR SADAKA VER

Bir adam Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-‘e gelerek: “-Yâ Resûlallâh! Hangi sadaka ecir yönünden daha büyüktür?” diye sordu. Allâh Resûlü -Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem-: “-Ramazan-ı Şerîf’de verilen sadaka…” (Tirmizî) buyurdular.

20. İFTAR AÇMAKTA ACELE ET

İftar açarken acele etmek gerekir. Nitekim Ebû Hüreyre’den -radıyallahu anh- rivayet edildiğine göre Resûlullah şöyle buyurmuştur: “Allah Teâlâ şöyle buyurdu: Kullarımın bana en sevgili olanı, oruç açmakta acele davranandır.” (Tirmizî, Savm 13)

21. SALAT Ü SELAMI ARTIR

Ahirette Peygamber Efendimiz’e yakın olmak için her daim salavat getirmelidir.  Ramazan-ı Şerif’te salavatlarımızı çoğaltabiliriz. Nitekim ayet-i kerîmede buyrulur: “Şüphesiz ki Allâh ve melekleri, Peygamber’e çokça salât ederler. Ey müminler! Siz de O’na salevât getirin ve tam bir teslimiyetle selâm verin!” (el-Ahzâb, 56) Abdullah bin Mesut Hazretlerinden rivâyet edildiğine göre Resûlullah şöyle buyurmuştur: “Kıyâmet günü bireylerin bana en yakın olanı, bana en fazla salât ü selâm getirenidir.” (Tirmizî, Vitir, 21/484)

22. İŞLEDİĞİN HAYIRLA SEVİN

Hz. Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, sahip olduğu şeyleri sadaka olarak verme husûsunda hiçbir insana benzemezdi. O’nun sadaka verişi, fakîrlikten korkmazcasına bir verişti. Sadaka vermek, kendisi için en büyük bir hazdı. O’nun vermekten duyduğu sevinç, ihtiyacı olup da O’ndan alanın duyduğu sevinçten kat kat daha fazlaydı. Hayır işlemede bireylerin en cömerdiydi. Sağ eli bereket saçan bir rüzgâr gibiydi. Bir ihtiyaç sahibi, O’na derdinden söz açtığı zaman çok duygulanır, onu kendisine tercîh eder, arada bir yemeğini, arada bir de üzerindeki elbisesini verirdi.

23. SON ON GECEYİ İHYA ET

Aişe -radıyallahu anh- şöyle dedi: “Ramazan ayının son on günü gelince, Resûlullah geceleri ibadetle ihyâ eder, ailesini uyandırır, kulluğa soyunup paçaları sıvardı.” (Buhârî, Leyletü’l-kadr 5)

24. ÇOCUKLARI ORUCA ALIŞTIR

Ramazan’da çocuklarımızı oruca alıştırmakla alakalı bir gündemimiz de olmalı. Bu hususta insanımızın zaman içinde bulduğu uygulamalardan faydalanabiliriz. Mesela çocuklarımıza tekne orucu tutturabiliriz. Anadolu’da eskiden Ramazan ayında oruç tutan yaşlılar ve çocukların, zorlandıkları durumlarda mutfaklardaki büyük ekmek teknesinin arkasına geçerek yemek yiyip, oruçlarına kaldıkları yerden devam ederler, buna da “Tekne Orucu” derlerdi. Yine mesela çocukların oruçlarını satın alarak onları teşvik etmek ve sevindirmek de oruca ısınmalarına vesile olacaktır.

Ayrıca Bakınız.  Ramazan ve Orucun Kazandırdıkları

25. TEVBENİ ARTIR

Ramazan ayı af ve mağfiret ayıdır. Ramazân-ı Şerîf’i lâyıkıyla ihyâ edenler, sayısız nîmetlere nâil olurlar. Ona duyarsız kalanlar ise, dehşetli bir mahrûmiyete dûçâr olurlar. Zîrâ hadîs-i şerîfte Peygamber Efendimiz şöyle buyurur: “Cebrâîl Aleyhisselam bana göründü ve; «Ramazan’a erişip de günahları affedilmeyen kimse rahmetten uzak olsun!» dedi. Ben de «Âmîn!» dedim…” (Hâkim, IV, 170/7256; Tirmizî, Deavât, 100/3545) Yine Hazret-i Peygamber: “Ben, günde yüz kere istiğfâr ederim…” (Müslim, Zikir, 42) buyurmuşlardır.

26. BAYRAMIN, BAŞKASINA BAYRAM OLSUN

Gerçek bayram, geniş bir rahmet ve ğufrân iklîmi, sonsuz bir afva mazhar olan müslümanların derin bir îmân heyecanı içinde birbirleriyle kaynaştığı muhteşem hâtırâlarla dolu mübârek bir gün olmalıdır. Bayram, büyük-ufak, muzdarip-sıhhatli, zengin ve fakîrin müşterek bir sürûr günüdür. Onların hepsinin memnûn olması, bayramların gerçek mânâsının yaşanması ile olabilecekdür. Bu îtibarla bayram, yaradandan ötürü bütün mahlûkâta sevgi, şefkat, nezâket ve muâvenete vesîle olan bir gündür. Rabbimiz, dünyâ yaşamını bizler için bir Ramazan-ı Şerîf eyleyip kıyâmet sabahını hakîkî bir bayram eylesin! 

27. FİTRE VER

Ramazan Bayramı’na yetişen ve temel gereksinimlerinin dışında belli bir miktar mala sahip olan Müslümanların kendileri ve velâyetleri altındaki bireyler için yerine getirmekle yükümlü bulundukları mâlî ibadete fitre denir.  Ramazan ayı içinde fitreleri vermek gerekir. Abdullah  İbn Ömer’den -radıyallahu anh- şöyle dediği nakledilmiştir: “Hz. Peygamber fıtır sadakasını (fitreyi) köle, erkek, kadın, ufak ve büyüklere farz kılmış ve insanlar (bayram) namazına çıkmadan önce verilmesini emretmiştir.” (Buhârî, Zekât, 76; Müslim, Zekât, 12 .)

28. İNFAKINI ARTIR

İbni Abbâs -radıyallahu anh- şöyle dedi: Rasûllullah bireylerin en cömerdi idi. Onun en cömert olduğu anlar da Ramazan’da Cebrâil Aleyhisselam’ın, kendisi ile buluştuğu zamanlardı. Cebrâil Aleyhisselam, Ramazan’ın her gecesinde Hz. Peygamber ile buluşur, (karşılıklı) Kur’an okurlardı. Bundan dolayı Rasûlullah, Cebrâil Aleyhisselam ile buluştuğunda, esmek için engel tanımayan bereketli rüzgârdan daha cömert davranırdı.” (Buhârî, Bedü’l-vahy 5, 6, Savm 7, Menâkıb 23, Bed’ul-halk 6, Fezâilü’l-Kur’ân 7, Edeb 39)

29. ORUCUNU ZEDELEME

Allah Resûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- bir gün; “–Oruç, oruçluya yakışmayan şeylerle (nefsânî arzularla) zedelenmedikçe (tutan için) bir kalkandır.”buyurdu. Ashâb-ı kiram; “–(Oruçlu) onu ne ile zedeler?” diye sorunca Resûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem-; “–Yalan ve gıybetle… (yani diliyle…)” cevabını verdiler. (Nesâî, Sıyâm, 43) Yine Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- buyurur: “Oruç tutan kimse; yalan, dolan ve bu gibi şeylere başvurmamalıdır. (Zira) insanları (yalnızca) yemek ve içmekten alıkoyacak bir oruca Cenâb-ı Hakk’ın ihtiyacı yoktur.” (Buhârî, Kitâbu’s-Savm; Tirmizî, Bâbu’s-Savm; Ebû Dâvûd, Savm, 236; İbn-i Mâce, 122)

30. İHLASINI ARTIR

İbâdetlerin kemâlini artıran; kalp temizliği, niyet berraklığı ve samîmiyettir. Nefsânî menfaat düşüncelerinin karıştığı, Hak rızâsından gayrı gâyelerin ortak edildiği ibâdetlerden bir hayır umulamaz. Nitekim bir hadîs-i şerîfte şöyle buyrulur: “Nice oruç tutanlar mevcuttur ki, orucundan kendisine kuru bir açlıktan başka bir şey kalmaz! Geceleri nice namaz (terâvih ve teheccüd) kılanlar mevcuttur ki, namazlarından kendilerine kalan, yalnız uykusuzluktur.” (İbn-i Mâce, Sıyâm, 21)

Kaynak: Altınoluk Dergisi, Sayı: 399

ORUÇ NEDİR? ORUCUN FAYDALARI NELERDİR?

Oruç Nedir? Orucun Faydaları Nelerdir?

RAMAZAN VE ORUCUN FAZİLETİ

Oruç Nedir? Orucun Faydaları Nelerdir?

Kaynak: https://www.islamveihsan.com/

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın