Nisâ Suresi 92. Ayet Meali, Arapça Yazılışı, Anlamı ve Tefsiri

Nisâ Suresi 92. ayeti ne anlatıyor? Nisâ Suresi 92. ayetinin meali, Arapçası, anlamı ve tefsiri…

Nisâ Suresi 92. Ayetinin Arapçası:

وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ اَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِنًا اِلَّا خَطَـًٔاۚ وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَـًٔا فَتَحْر۪يرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلٰٓى اَهْلِه۪ٓ اِلَّٓا اَنْ يَصَّدَّقُواۜ فَاِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْر۪يرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍۜ وَاِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ م۪يثَاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلٰٓى اَهْلِه۪ وَتَحْر۪يرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍۚ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِۘ تَوْبَةً مِنَ اللّٰهِۜ وَكَانَ اللّٰهُ عَل۪يمًا حَك۪يمًا

Nisâ Suresi 92. Ayetinin Meali (Anlamı):

Bir mü’minin diğer bir mü’mini öldürmesi olacak şey değildir. Lakin farkında olmadan olabilir. Kim farkında olmadan bir mü’mini öldürürse, cezası, mü’min bir köleyi azat etmesi ve ölenin ailesine diyet ödemesidir. Lakin ölenin ailesi bağışlarsa, diyet ödemesi gerekmez. Şâyet ölen mü’min olmakla birlikte size düşman olan bir kavimden ise, öldürenin cezası, yalnızca mü’min bir köleyi azat etmesidir. Eğer katledilen kişi, aranızda anlaşma bulunan kâfir bir kavimdense, o takdirde ceza, ölenin ailesine diyet ödemesi ve mü’min bir köleyi azat etmesidir. Bunları yerine getirmek için yeterli imkânlara sahip olamayan, bunun yerine peş peşe iki ay oruç tutmalıdır. Allah bu cezaları, farkında olmadan adam öldüren kimsenin tevbesini kabul etmek için koymuştur. Allah, hakkiyle bilen, her hükmü ve işi hikmetli ve sağlam olandır.

Nisâ Suresi 92. Ayetinin Tefsiri:

Âyet-i
kerîmenin iniş sebebi ile ilgili bir kısım rivayetler bulunmaktadır. Bunların her
biri, bir mü’minin farkında olmadan öldürülmesini konu alır. Urve b. Zübeyr’in
naklettiği hâdise şöyledir: Huzeyfe b. Yeman (r.a.), Uhud Savaşında Pey­gamber
Efendimiz’le birliktedi. O sırada müslümanlar farkında olmadan Huzeyfe’nin babası
Yeman’ı, kâfir zannedip yakalamışlar ve kılıçla boynunu vurmuşlardı. Halbuki
Huzeyfe tam o esnada “O, benim babamdır!” demiş, fakat müslümanlar Huzeyfe’nin
sözünü, fakat babasını öldürdükten sonra anlayabilmişlerdi. Bunun üzerine
Huzeyfe, “Allah sizi bağışlasın, çünkü O, merhametlilerin en merhametlisidir”
dedi. Bu söz, Allah Resûlü’nün yanında Huzeyfe’nin değerini daha da artırdı.
İşte bunun üzerine de bu âyet-i kerîme nâzil oldu. (Fahreddin er-Râzî, Mefâtîhu’l-gayb,
X, 180)

Bilerek
ve haksız yere bir mü’minin başka bir mü’mini öldürmesi haram kılınmıştır. Bu
biçimde bir mü’mini öldüren birinin cezası kısas yoluyla idamdır.  Eğer bir mü’min başka bir mü’mini
farkında olmadan; mesela av hayvanı yahut kendisine karşı savaşan bir kâfir
zannederek öldürür veya ölümüne neden olmaktadırsa, bunun günahından kurtulabilmek
için ödemesi gereken maddi ve mânevî cezalar mevcuttur. Bu cezalar, öldürdüğü
birinin mensup olduğu aile ve toplumun durumuna göre değişiklik arzetmektedir:

› 
Öldürülen, İslâm toplumu içinde yaşayan müslüman bir aileye
mensupsa öldürenin ödeyeceği iki ceza mevcuttur. Birincisi, katledilenin ailesine
teslim edeceği diyettir. Bu da Peygamber Efendimiz’in belirlemesiyle yüz deve
yahut ona denk altın yahut gümüş paradır. (bk. Buhârî, Cizye 12; Müslim, Kasame
6) Günümüz değerleriyle hesaplanırken bin dinar yani zekâttaki “nisap” miktarının
elli katının esas alınması pratik bir yoldur. Öldürülen birinin ailesi isterse
bunu bağışlayabilir; diyet almaktan vazgeçebilir. İkincisi mü’min bir köle azat
etmesidir. Bununla, farkında olmadan da olsa hür bir yaşamı yok ettiği için, ona
bedel olarak topluma hür bir hayat kazandırmak hedeflenmiştir. Köle azat etmeye
gücü yetmeyenler, hiç ara vermeksizin iki ay oruç tutarlar.

› 
Şayet katledilen mü’min, fakat ailesi gayri müslim ve bunun yanı sıra müslümanlara
düşman bir toplum içinde yer alıyorsa, o takdirde öldüren yalnızca mü’min bir köle
azat etmekle sorumludur. Öldürülen birinin ailesine diyet ödemez. Çünkü böyle
bir durumda ödeyeceği diyet, kâfirleri müslümanlara karşı kuvvetlendirmek ve
onlara yardım etmek mânası taşıyacaktır. Bu ise hikmete uygun değildir.

› 
Eğer katledilen mü’min, müslümanlarla aralarında anlaşma bulunan
bir kavimden ise birinci şıkta olduğu gibi yine ödenecek ceza ikidir.
Öldürülenin ailesine teslim edilecek diyet ve mü’min bir kölenin azat
edilmesidir. Köle azat etmeye imkânı olmayan ise, tevbesinin kabul edilebilmesi
için iki ay peş peşe oruç tutacaktır.

Bir
mü’mini kasten öldürmeye gelince:

Nisâ Suresi tefsiri için tıklayınız…

Kaynak: Ömer Çelik Tefsiri

Nisâ Suresi 92. ayetinin meal karşı karşıya geldirması ve diğer ayetler için tıklayınız…