Ömer Bin Ebu Seleme (r.a.) Kimdir?

Peygamber (s.a.s.) Efendimizin üvey oğlu ve ufak yaşta sahâbî olma vasfını kazananlardan Ömer Bin Ebu Seleme’nin (r.a.) yaşamı.

İbn Ebu Seleme, olabileceken hicretten iki yıl önce (620) dünyaya gözlerini açtı; hicretin 2. senesinde (623-24) Habeşistan’da doğduğuna dair bilgilerin doğru olmadığı anlaşılmaktadır (Zehebî, I, 151; III, 407). Birinci Akabe Biatı’ndan bir yıl önce Medine’ye hicret ettiği bilinen babası Ebû Seleme, Hz. Peygamber’in süt kardeşi ve halası Berre bint Abdülmuttalib’in oğludur. Anne ve babası ilk Müslümanlardan ve Habeşistan hicretine katılanlardandır. Kaynaklardaki bilgiler ihtilâflı olmakla birlikte Kureyşliler’in Müslüman olduğu haberi Habeşistan’a ulaşınca ikisi de Mekke’ye dönmüş, fakat haberin yalan olduğunun bilinmesi üzerine bir süre sonra Resûl-i Ekrem’in izniyle Medine’ye gitmek için yola çıkmışlardı. Lakin müşrikler, Ümmü Seleme ile oğlu Seleme’nin hicretine engel olunca babası yola yalnız çıkmak zorunda kalmış, anne ve oğulun hicreti ise ortalama bir yıl sonra gerçekleşmiştir.

PEYGAMBERİMİZİN ÜVEY OĞLU VE ÇOCUK SAHABİ

İbn Ebû Seleme hicretin 3. senesinde babasının vefatı üzerine üç kardeşi ile birlikte yetim kaldı. Medine’de başka yakınları olmadığı için annesi Ümmü Seleme’nin Hz. Peygamber’le nikâhlanması sırasında kendisinin velî sıfatıyla onu görevlendirdiğine dair bir rivayet yanında (İbn Sa‘d, VIII, 90; Zehebî, III, 407) bu görevi ağabeyi Seleme’nin üstüne aldığı de ileri sürülmüştür. (Zehebî, III, 408; İbn Hacer, el-İṣâbe, II, 66) İbn Ebû Seleme bundan sonra Resûl-i Ekrem’in himayesinde büyüdü. Hendek Gazvesi esnasında Hz. Peygamber’in hanımlarıyla birlikte Hassân b. Sâbit’in konağında kaldığı söylenmektedir. Resûlullah vefat ettiğinde dokuz yaşında bulunduğundan ufak yaşta sahâbî olma vasfını kazananlardan biri oldu.

Hz. Ali, Cemel Vak‘ası’ndan önce Ümmü Seleme’nin bu seferde kendisine refakat etmesini istemiş, Ümmü Seleme de kendi yerine savaşa İbn Ebû Seleme’nin katılmasını sağlamıştı. İbn Ebû Seleme dirayetli ve kabiliyetli bir kimse olduğundan Hz. Ali aracılığıyla Bahreyn ve Fars valilikleri gibi mühim görevlere tayin edildi. Hz. Ali’nin vefatından (40/661) sonra görevinden ayrılıp Medine’ye döndü, yaşamının geri kalan kısmını Medine’de geçirdi ve burada vefat etti.

İbn Ebû Seleme Hz. Peygamber’den ve annesinden hadis rivayet etmişse de rivayetlerinin on beşe ulaşmadığı ifade edilmektedir. Onun çocuk eğitimi hususunda rivayet ettiği hadisler bizzat yaşadığı hadiseleri yansıtması yönünden mühimdir. Kendisinden başta oğulları Muhammed ve Abdullah olmak üzere Ebû Ümâme b. Sehl b. Huneyf, Saîd b. Müseyyeb, Atâ b. Ebû Rebâh, Urve b. Zübeyr b. Avvâm, Vehb b. Keysân, Sâbit el-Bünânî gibi muhaddisler hadis öğrenmiş; namaz, yiyip içme, oruç, aile yaşamı gibi konulara dair rivayetleri Kütüb-i Sitte’de yer almıştır.

Kaynak: DİA