“Ben Gizli Bir Hazine İdim” Hadisi

“Ben, gizli bir hazineydim…” hadis-i kudsî ile bildirilen gerçek nedir?

Mevlânâ Hazretleri Mesnevî’de der ki:

“Ey oğul! Bütün dünyâyı, ağzına kadar ilimle, güzellikle dolu bir testi bil. Lakin bilesin ki, bu ilim ve güzellik, zuhuru zâtının muktezâsı olan ve zuhur etmemesine imkân bulunmayan Allâh’ın Dicle’sinden bir katredir. O gizli bir hazîneydi. Marifetine muhabbet etti. Böylelikle o hazîne, pek dolu olduğundan yarıldı, kendisini izhâr etti. Toprağı, göklerden daha göz alıcı bir hâle getirdi. Gizli bir hazîneyken coştu; toprağı, atlas giyen bir sultan hâline getirdi.”(c.1, 2860-2863)

Allâh, zaman ve mekândan münezzehtir. O, zamansız ve mekânsız bir âlemde, zâtî hakîkati yalnızca Kendisine mâlum bir sûrette mevcuttur. Cenâb-ı Hakk’ın bu mevcûdiyeti mutlak, diğer yaratılan bütün varlıkların vücûdu ise, izâfîdir.[1]

Buna göre ezelde yalnız Kendi var olan ve var olmak için başka bir var ediciye muhtaç bulunmayan Cenab-ı Hak, insanlar ve cinlerin idrakleri düzeysinde bilinmeyi ve bu bilginin doğurduğu vicdânî bir zarûretle ibadetlerle tekrîm olmayı murad eylediğinden, “âlem-i kesret” (çokluk âlemi) adı verilen bu cihânı yaratmıştır. Bu gerçek, كُنْتُ كَنْزاً مَخْفِياًّ yani “Ben, gizli bir hazineydim…” (İsmâil Hakkı Bursevî, Kenz-i Mahfî) sûretindeki hadis-i kudsî ile bildirilmiştir. Bu hadîs-i şerîf, içinde yaşadığımız âlemin varlık sebebi ve hikmetini kavramak ve o hikmeti gerçekleştirmeye yönelmek üzere, bütün insanlık için en temel bir hayat düsturudur.

Dipnot:

[1] Bu hükümdeki “âlem” sözü Allah katındaki hakîkatin, insan idraki düzeysine indirilmesi için mecâzen ve zarûreten kullanılagelmiştir. Aynı biçimde, ezel (zamanda başı olmamak) ve ebed (zamanda sonu olmamak) gibi sözcükler de Cenâb-ı Hakk’a izâfe edilerek kullanıldığı zaman, böyledirler.

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Ab-ı Hayat Katreleri, Erkam Yayınları